Της Γιούλης Ηλιοπούλου
Μία από τις αγαπημένες μου ενασχολήσεις, όταν ήμουν μικρό παιδί, ήταν η πλαστελίνη. Θυμάμαι να αγοράζω με μεγάλη χαρά πολύχρωμες πλαστελίνες από τον «Φάρο» και το «Αστέρι» (δύο ιστορικά παιχνιδάδικα στο Περιστέρι, που δεν υπάρχουν πια. Το πρώτο στον πεζόδρομο της Εθνικής Αντιστάσεως, εκεί ακριβώς που είναι σήμερα η Vodafone και το δεύτερο στην Παναγή Τσαλδάρη, στο σημείο της Εθνικής Τράπεζας) και να φτιάχνω μανιωδώς διάφορα –με όχι μεγάλη επιδεξιότητα συνήθως- αφηρημένα πλασματάκια, φρουτάκια, αντικείμενα ή απλές μπαλίτσες και να τα τοποθετώ σαν εκθέματα πάνω στο γραφείο μου. Τα χρόνια πέρασαν, μεγάλωσα- μάλλον δεν δικαιούμουν πλέον να «σπαταλώ» τον χρόνο μου σε κακότεχνες δημιουργίες- και η πλαστελίνη έδωσε τη θέση της στα anti-stress μπαλάκια και ζωάκια… Όταν όμως έμαθα για την ύπαρξη του μοναδικού εργοστασίου πλαστελίνης στα όρια του Περιστερίου, θεώρησα «παιδικό» χρέος να το παρουσιάσουμε στις σελίδες της εφημερίδας μας.
Και για να ξεφύγουμε από τα νοσταλγικά, η ενασχόληση με την πλαστελίνη είναι από τις πιο δημιουργικές που μπορεί να έχει ένα παιδί και όχι μόνο. Δεκάδες άλλες χρήσεις της υπάρχουν, άλλες γνωστές και άλλες λιγότερο δημοφιλείς. Όλα αυτά μου τα παρουσίασε σε μία πολύ ευχάριστη συνέντευξη ο υπεύθυνος στο εργοστάσιο πλαστελίνης Record, Αθανασόπουλος Γρηγόρης, τον οποίο συνάντησα και συνομιλήσαμε, επισκεπτόμενη το εργοστάσιο και τον χώρο όπου γίνονται οι δράσεις για τα παιδιά, μέσα σε ένα πολύχρωμο σύμπαν πλαστελίνης (όπως θα δείτε και στις φωτογραφίες).
Πότε ιδρύθηκε το εργοστάσιο;
Από όταν ξεκίνησε η πλαστελίνη στην Ελλάδα, από το 1952. Εδώ συγκεκριμένα στον χώρο του Περιστερίου είμαστε από το 2011 και μετά. Τα προηγούμενα χρόνια το εργοστάσιο λειτουργούσε στο Παγκράτι. Είμαστε πλέον το μοναδικό εργοστάσιο πλαστελίνης στην Ελλάδα. Υπήρχαν παλαιότερα και κάποια άλλα εργοστάσια στη χώρα, 3 με 4, που έφτιαχναν πλαστελίνη, αλλά εμείς καταφέραμε και παραμείναμε μέχρι σήμερα.
Ισχύει ότι είστε ένα από τα 4 εργοστάσια πλαστελίνης στην Ευρώπη;
Ναι, από όσα γνωρίζουμε ότι υπάρχουν (ίσως υπάρχει και κάποιο άλλο που δεν είναι ευρέως γνωστό). Όμως είμαστε το μοναδικό εργοστάσιο στην Ευρώπη που παράγει αυθεντική χειροποίητη πλαστελίνη.
Πώς προέκυψε η ιδέα της πλαστελίνης; Ποιος την πρωτοξεκίνησε;
Η πλαστελίνη ξεκίνησε ουσιαστικά στα τέλη του 19ου αιώνα στην Αγγλία, από έναν κύριο ο οποίος είχε ιδρύσει το δικό του εργοστάσιο παιχνιδιών. Όπως και οι περισσότερες εφευρέσεις του πλανήτη, έτσι και η πλαστελίνη ξεκίνησε, όταν ο εφευρέτης της προσπάθησε να κάνει κάτι άλλο. Προσπάθησε λοιπόν ο άνθρωπος αυτός να βρει ένα υλικό για να καθαρίσει ταπετσαρίες. Βεβαίως η πλαστελίνη δεν είναι καθόλου καλή για αυτόν το σκοπό, κι έτσι δεν τη χρησιμοποίησε εκεί. Χωρίς να γνωρίζουμε πώς ακριβώς του ήρθε η ιδέα να χρησιμοποιήσει το υλικό αυτό ως παιχνίδι, αντί για καθαριστικό, φτάσαμε στη σημερινή χρήση της πλαστελίνης. Θέλουμε να φανταζόμαστε ότι η πλαστελίνη ως αρχική εφεύρεση, δεν πέτυχε τον σκοπό της, μετά αφέθηκε, ξεχάστηκε, μέχρι να έρθει η στιγμή κάποιος να ασχοληθεί μαζί της. Ίσως κάποιο παιδί, κινούμενο από την παιδική περιέργεια, πήρε το υλικό αυτό και ξεκίνησε να παίζει μαζί του, δημιουργώντας. Αυτή είναι η απαρχή της πλαστελίνης.
Όπως έμαθα στη συνέχεια της συνομιλίας, η κυρία Παπαμαργαρίτου από το 1952 ήταν η ιδρύτρια του εργοστασίου, μέχρι το 1988. Σήμερα το εργοστάσιο έχει περάσει στα χέρια της κυρίας Γκάλια Δημητρόβα, που συνεχίζει με επιτυχία και μεράκι την επιχείρηση.
Και συνεχίσαμε την κουβέντα.
Πώς είναι σήμερα η ζήτηση; Έχει μειωθεί; Τα παιδιά παίζουν πια με πλαστελίνη ή είναι απορροφημένα στον ηλεκτρονικό κόσμο;
Σίγουρα, μας λυπεί το γεγονός ότι τα παιδιά όλων των ηλικιών έχουν ως ενασχόληση τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, τα κινητά και τους υπολογιστές. Γι’ αυτό και κάνουμε αυτή την προσπάθεια. Υπάρχει μειωμένη ζήτηση και αυτό οφείλεται σε ένα ευρύτερο πρόβλημα στην κοινωνία και όχι μόνο όσον αφορά το παιχνίδι. Ακόμα και οι γονείς ξεχνούν ότι με αυτόν τον τρόπο (Σ.Σ: με την αποκλειστική σχεδόν ενασχόληση με τα ηλεκτρονικά μέσα) τα παιδιά χάνουν ένα μεγάλο μέρος της λεπτής κινητικότητας. Έτσι ως αυριανοί ενήλικες χάνουν αυτή την ικανότητα και δεν μπορούν επιπλέον να σκεφτούν «out of the box», χρησιμοποιώντας τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους. Δεν μπορούν να λύσουν ένα πρόβλημα χρησιμοποιώντας το μυαλό τους, περνώντας από στάδια για την επίλυσή του. Δυσκολεύονται να σκεφτούν πιο μακριά, να σκεφτούν κάτι τρισδιάστατο, να φανταστούν σχέδια και εικόνες. Δεν μπορούν να βάλουν τη φαντασία τους από νωρίς σε λειτουργία με αποτέλεσμα να έχουν θέμα μετά ως ενήλικες. Γι΄αυτό και εμείς με τις δραστηριότητές μας εδώ προσπαθούμε να βάλουμε ένα λιθαράκι, προσπαθούμε να σταματήσουμε την πορεία της κοινωνίας μας προς αυτή την κατεύθυνση.
Ξέρουμε ότι ο χειρισμός της πλαστελίνης και η ενασχόληση με παρεμφερείς δραστηριότητες είναι πολύ σημαντικά στοιχεία για την ανάπτυξη του παιδιού. Ποια είναι πιο συγκεκριμένα τα οφέλη αυτή της ενασχόλησης;
Πάρα πολλές έρευνες και μελέτες έχουν αποδείξει πόσο πολύ βοηθά και στην παιδική ηλικία και μετέπειτα η ανάπτυξη αυτών των δεξιοτήτων για το άτομο. Το μότο μας είναι «Η δημιουργία ξεκινά με πλαστελίνη». Άλλωστε έτσι δεν ξεκίνησε και ο πολιτισμός; Το πρώτο πράγμα που έπιασε στα χέρια του ο πρωτόγονος άνθρωπος ήταν η λάσπη, από εκεί ξεκίνησαν όλα. Έφτιαξε τα πρώτα αντικείμενά του με τη λάσπη, ούτε με πέτρα, ούτε με σίδερο. Και μετά εξέλιξε τον πολιτισμό του, έχοντας δημιουργήσει σαν απαρχή τα πρώτα του αντικείμενα. Η πλαστελίνη σήμερα είναι σαν να αντικαθιστά τη λάσπη. Και αν λείπει σήμερα αυτή η λειτουργία από τον ανθρώπινο εγκέφαλο, υπάρχει σίγουρα πρόβλημα. Ο χειρισμός της πλαστελίνης του ανοίγει τους δημιουργικούς του ορίζοντες, νέους τρόπους να σκεφτεί τους οποίους μπορεί να μην είχε ανακαλύψει πριν καθώς και νέους εναλλακτικούς τρόπους διαχείρισης της ύλης που έχει μπροστά του. Επίσης βοηθά στο να μπορεί κάποιος να δει ένα πρόβλημα απ’ έξω, μία ικανότητα που την εκπαιδεύουμε και την εξελίσσουμε.
Ποια είναι η πρώτη ύλη της πλαστελίνης; Από ποια υλικά φτιάχνεται;
Η πλαστελίνη κατασκευάζεται από τρία υλικά, κερί, κιμωλία (ανθρακικό ασβέστιο) και χρώμα. Η κιμωλία που χρησιμοποιούμε είναι ελληνική και εξαιρετικής ποιότητας όπως και το χρώμα, οικολογικό, μη τοξικό, έτσι ώστε να μπορούν να παίξουν πολύ μικρά παιδιά από την ηλικία των τριών ετών. Η εταιρεία μας έχει τρεις πιστοποιήσεις ISO για την ασφάλεια του προϊόντος, όλες τις προδιαγραφές που καλύπτουν ακόμα και τις πιο αυστηρές νομοθεσίες (όπως είναι αυτή της Καλιφόρνιας). Είναι ένα απόλυτα ασφαλές υλικό.
Τι άλλες χρήσεις υπάρχουν για την πλαστελίνη; Γιατί σίγουρα δεν είναι μόνο παιχνίδι για παιδιά…
Ακριβώς. Η πλαστελίνη δεν είναι μόνο ένα παιχνίδι. Έχει πάρα πολλές χρήσεις. Μία από αυτές είναι στα εργαστήρια που συντηρούν αρχαία. Από εδώ μάλιστα έρχεται και παίρνει πλαστελίνη το εργαστήριο που συντηρεί τις ελληνικές αρχαιότητες, για να μπορέσει να δημιουργήσει καλούπια και να φτιάξει όσες επισκευές χρειάζονται τα αρχαία μνημεία, αγάλματα και αντικείμενα. Επίσης χρησιμοποιείται από άτομα που έχουν νευρολογικά προβλήματα για αποκατάσταση των δυσλειτουργιών στο νευρικό τους σύστημα. Πολλοί γιατροί συστήνουν τη χρήση πλαστελίνης για μαλάξεις με τα χέρια ώστε να επαναφέρουν τη λειτουργικότητα του νευρικού συστήματος. Έτσι δουλεύομε πολύ και με οίκους ευγηρίας καθώς και για παρόμοιες ιατρικές χρήσεις. Τέλος, καλλιτέχνες χρησιμοποιούν πλαστελίνη, εκτός από τα καλούπια, για ειδικές χειροτεχνίες, π.χ. ζωγραφική με πλαστελίνη. Χαρακτηριστικά, έχουμε συνεργάτη έναν Γάλλο καλλιτέχνη, ο οποίος χρησιμοποιεί πλαστελίνη γιατί θέλει να μένει επάνω στον πίνακα το δακτυλικό του αποτύπωμα. Σε πάρα πολλές ταινίες animation, οι «πρωταγωνιστές» είναι φτιαγμένοι από πλαστελίνη και στην αυτοκινητοβιομηχανία το πρωτότυπο αυτοκίνητο, το πρώτο καλούπι, βγαίνει με πλαστελίνη. Και βέβαια ακόμα ανακαλύπτουμε τις πολλαπλές και διαφορετικές χρήσεις τις πλαστελίνης.
Υπάρχουν σχέδια για το μέλλον;
Έχουμε υπερβολικά πολλά σχέδια για το μέλλον και τα επεξεργαζόμαστε με πάρα πολύ μεγάλη όρεξη. Αφού βλέπουμε κιόλας ότι υπάρχει και διάθεση από την κοινωνία για αυτό, ιδιαίτερα για τα παιδιά, για την ενασχόληση με κάτι που θα τα ωφελήσει. Θέλουμε να εξελιχθούμε και εμείς οι ίδιοι αλλά και να βρούμε συνεργάτες κατάλληλους, για διάφορες δράσεις π.χ. κοινωνικές, με άτομα που εργάζονται με ΑΜΕΑ, γιατί και εκεί βοηθά πολύ η πλαστελίνη. Βλέπουμε ότι το έχει ανάγκη η κοινωνία και το επιζητά. Αφού λοιπόν υπάρχει αυτό το κάλεσμα εμείς πρέπει να ανταποκριθούμε. Επίσης θα ξεκινήσουμε σύντομα και σεμινάρια ζωγραφικής με πλαστελίνη. Είχε ξεκινήσει από το 2017 αυτό το project, αλλά μας σταμάτησε ο κορωνοιός. Τώρα προσπαθούμε να το επαναφέρουμε. Θα ξεκινήσουμε και σεμινάρια για εκπαιδευτικούς, για καλλιτεχνική εκπαίδευση.
Μην ξεχάσω για το τέλος να αναφέρω για τις εκδηλώσεις που διοργανώνονται εδώ:
Προς το παρόν υπάρχουν διαθέσιμα 2 προγράμματα επισκέψεων.
-Σχολικά-Εκπαιδευτικά: Προγράμματα για σχολεία, με εκπαιδευτικού χαρακτήρα πρόγραμμα. Διαδραματίζονται καθημερινά τις σχολικές ώρες λειτουργίας και δίνουν την ευκαιρία μαθητές και εκπαιδευτικοί να μάθουν για την πλαστελίνη, να παίξουν και να εξασκήσουν τη λεπτή κινητικότητα στα παιδιά.
-Πρόγραμμα “Γονείς & Παιδιά”: Προγράμματα επισκέψεων από γονείς και παιδιά, που έχει σκοπό να επαναφέρει έστω σε μικρό βαθμό τη δημιουργικότητα στη σχέση γονέα και παιδιού και να εξελίξει την λεπτή κινητικότητα στα παιδιά, πράγμα που στην κοινωνία μας σήμερα όλο και μειώνεται.
Τα προγράμματα διοργανώνονται για τουλάχιστον 1 φορά τον μήνα.
Σε Facebook & Instagram, μπορείτε να μένετε πάντοτε ενήμεροι για την επόμενη εκδήλωση.
Περιλαμβάνει τα εξής:
Διαδραστική ενημέρωση για την πλαστελίνη και την κατασκευή της στο μοναδικό εργοστάσιο πλαστελίνης στην Ελλάδα!
Παιχνίδι κατασκευής της πλαστελίνης στα μηχανήματα όπου φτιάχνεται.
Κατασκευές οργανωμένες για να μάθει το παιδί τα βασικά σχήματα της πλαστελίνης.
Κατασκευή ελεύθερου σχεδίου.
Η διάρκεια είναι από 1:30-2:00 ώρες ανάλογα τον αριθμό συμμετοχών και τις κατασκευές τις παίρνει το παιδί στο σπίτι.
Υπάρχουν δύο διαθέσιμα γκρουπ, Α: 10:00-12:00 και Β: 13:00-15:00
Το κόστος είναι στα 8€/ άτομο και 4€ κάθε 2ο παιδί ανά οικογένεια. Ενδεικτικά μια τριμελή συμμετοχή από έναν γονέα και δύο παιδιά θα κοστίσει 20€.
Ειδικές τιμές για ΑμΕΑ και πολύτεκνους.
Για λεπτομέρειες μπορείτε να δείτε στο site: https://plasteline.gr/ και στο τηλέφωνο: 210 7011 242
