Μαθήματα κηπουρικής για τους μικρούς (και λίγο μεγαλύτερους) μαθητές-καλλιτέχνες, Αποστόλης Ηλιόπουλος, καλλιτεχνικά, σχολείο, καλλιτεχνική παιδεία

Μαθήματα κηπουρικής για τους μικρούς (και λίγο μεγαλύτερους) μαθητές-καλλιτέχνες

Γράφει ο Αποστόλης Ηλιόπουλος 

 

Στην αρχή της κάθε σχολικής χρονιάς, όταν οι τσάντες μυρίζουν ακόμη καινούριο χαρτί, υπάρχει μια ευκαιρία που μοιάζει με μικρό σπόρο. Είναι η ευκαιρία η τέχνη να γίνει κομμάτι της ζωής σας, όχι σαν ένα διάλειμμα ή μια «εξωσχολική δραστηριότητα», αλλά σαν γλώσσα που βοηθά να καταλαβαίνετε τον κόσμο και τον εαυτό σας. Κι όμως, συχνά το σχολείο βάζει την τέχνη σε μια γωνιά, σαν κάτι δευτερεύον. Αυτό δεν σημαίνει ότι η τέχνη είναι λιγότερο σημαντική· σημαίνει ότι εσείς χρειάζεται να της δώσετε χώρο μέσα σας. 

Μην αφήσετε αφρόντιστο αυτό τον σπόρο.

Στα δημοτικά εργαστήρια του δήμου μας θα βρείτε χώρους γεμάτους εικόνες, ήχους, μυρωδιές και λέξεις. Είναι όμορφο να μπαίνετε εκεί και να αισθάνεστε ότι όλα είναι δυνατά. Όμως να θυμάστε: ακόμη κι αυτοί οι χώροι έχουν κανόνες, προγράμματα, ωρολόγια. Την αληθινή ελευθερία δεν σας τη δίνει κανείς έτοιμη· την καλλιεργείτε μέσα σας, όταν δεν φοβάστε να δοκιμάσετε κάτι που δεν είναι «της μόδας» ή που δεν θα αρέσει σε όλους. 

Βρείτε το σωστό χώμα για να τον φυτέψετε.

Η κοινωνία γύρω σας, η πολιτική και η οικονομία, βλέπουν συχνά την τέχνη σαν εργαλείο ή προϊόν. Οι μεγάλοι χρησιμοποιούν εκθέσεις, φεστιβάλ, θεάματα για να δείχνουν μια εικόνα όμορφη και «πολιτισμένη». Αγοράζουν έργα, δίνουν χορηγίες, βγάζουν φωτογραφίες μπροστά σε πίνακες. Δεν είναι κακό να υπάρχουν όλα αυτά· αλλά δεν είναι εκεί η ουσία. Η ουσία είναι το γιατί και το πώς δημιουργείτε εσείς, όχι το πόσο «πουλάει» το έργο σας. 

Τοποθετήστε τον σπόρο σας βαθιά, ξέρει ο Χριστιανόπουλος το γιατί. Ψάξτε το.

Κι ύστερα είναι η τεχνολογία. Ένα μαγικό εργαλείο που σας δίνει τη δυνατότητα να δείξετε τη δουλειά σας σε όλον τον κόσμο, να μάθετε τεχνικές, να εμπνευστείτε. Αλλά και μια μεγάλη παγίδα: να χαθείτε μέσα σε αμέτρητες εικόνες που μοιάζουν, να μετριέται η αξία με likes. Να θυμάστε ότι το πιο δυνατό έργο δεν είναι το πιο «δημοφιλές», αλλά αυτό που έχει μέσα του κάτι αληθινό, κάτι από εσάς. 

Χρειάζεται μελέτη για να φυτρώσει αυτό που φυτέψατε. Μάθετε και επιλέξτε το κατάλληλο λίπασμα για τον σπόρο σας.

Ακόμη και τα μέσα ενημέρωσης, που γεμίζουν τον κόσμο με εικόνες και λόγια, αγαπούν το γνώριμο και το ασφαλές. Σπάνια δείχνουν το διαφορετικό, το πειραματικό. Αυτό δεν πρέπει να σας αποθαρρύνει· είναι μια ευκαιρία να καταλάβετε ότι η τέχνη δεν ζει για να την εγκρίνει η τηλεόραση, αλλά για να αγγίζει ανθρώπους, έστω και λίγους, βαθιά. 

Ποτίστε το χώμα κι ας μη φαίνεται ο σπόρος. Είναι εκεί, μέσα, κρυμμένος, έτοιμος. Ποτίστε τον όσο χρειάζεται.

Και τέλος, οι ίδιοι οι καλλιτέχνες –οι άνθρωποι που θα γίνετε εσείς– καλούνται κάθε μέρα να διαλέξουν: θα μείνουν πιστοί στην εσωτερική τους αλήθεια ή θα προσαρμοστούν για να είναι «βολικοί»; Αυτό δεν είναι εύκολο. Χρειάζεται θάρρος και καλοσύνη: θάρρος για να μη φοβάσαι την αλήθεια σου, καλοσύνη για να ακούς και τους άλλους, ακόμη κι όταν διαφωνούν. 

Ο σπόρος σας θα ανθίσει. Βοηθήστε τον διπλανό σας με τον δικό του σπόρο. Ακόμα και αν δεν ανθίσει, βοηθήστε τους άλλους με αυτά που μάθατε.

Η τέχνη είναι ένας τρόπος να είστε ελεύθεροι, ακόμη και όταν οι γύρω συνθήκες προσπαθούν να σας βάλουν όρια. Είναι ένας τρόπος να φυτεύετε μικρούς σπόρους αυθάδειας, δύναμης και σκέψης σε έναν κόσμο που συχνά βιάζεται να μεγαλώσει καμπουριάζοντας από την σάκα, τη βαριά αλυσίδα της ατελέσφορης γνώσης. Σπόρους αλλαγής σε ένα κόσμο που ό,τι και να εφευρίσκει για να κινείται, τελικά παραμένει στάσιμος.

Ξεριζώστε γρήγορα τα φυτά που φύτρωσαν. Επαναλάβετε τη διαδικασία μέχρι να φυτρώσουν τα σωστά.

Η μήπως νομίζατε ότι θα γίνετε κηπουροί με την πρώτη προσπάθεια;