Της ψυχολόγου Θεώνης Διαμαντοπούλου
Για τον Δήμο Περιστερίου, η φροντίδα των πολιτών, μέσα από δράσεις που ανταποκρίνονται άμεσα και ουσιαστικά στις ανάγκες τους, αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα. Στο πλαίσιο αυτό, η Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου, σε συνεργασία με άρτια καταρτισμένους και αξιόλογους νέους επιστήμονες, υλοποιεί πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στη βελτίωση της ψυχικής υγείας και της ποιότητας ζωής των δημοτών. Μέσα από αυτές τις δράσεις, η ψυχολόγος Θεώνη Διαμαντοπούλου προσφέρει τις υπηρεσίες της στην Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου, με ευαισθησία και συνέπεια, στηρίζοντας τους πολίτες που έχουν ανάγκη. Η ψυχική υγεία αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για μια υγιή κοινωνία. Ο Δήμος Περιστερίου το αναγνωρίζει και δεσμεύεται να τη στηρίζει αδιάκοπα με πράξεις ουσίας.
Οι ερωτικές σχέσεις αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης ύπαρξης προσφέροντας συναισθηματική ασφάλεια, σύνδεση και νόημα στη ζωή. Ωστόσο, πολλές φορές, η ποιότητα και η ανθεκτικότητα αυτών των σχέσεων εξαρτώνται συχνά από παράγοντες πέρα από τη φυσική έλξη ή την κοινή καθημερινότητα, όπως η συναισθηματική νοημοσύνη και ωριμότητα.
Έτσι, λοιπόν, στο παρόν άρθρο, θα μιλήσουμε για αυτές τις ικανότητες. Τι ακριβώς είναι. Πώς αυτές οι δύο έννοιες επηρεάζουν την ποιότητα της αγάπης για τον/την σύντροφο μας, την αποφυγή τοξικών σχέσεων και την σωστή επιλογή συντρόφου για υγιείς μακροχρόνιες σχέσεις. Τέλος, πώς μπορούμε να αποκτήσουμε την ικανότητα της συναισθηματικής νοημοσύνης αλλά ακόμη και αν την έχουμε ποιοι τρόποι βοηθάνε να την ενδυναμώσουμε.
Η διαχρονική διάσταση της συναισθηματικής νοημοσύνης
Η Συναισθηματική Νοημοσύνη, Emotional Intelligence ή πιο σύντομα EQ είναι η ικανότητα ενός ανθρώπου να αναγνωρίζει, να κατανοεί, να διαχειρίζεται και να εκφράζει τα συναισθήματά του με υγιή και παραγωγικό τρόπο ενώ, παράλληλα περιλαμβάνει και την δεξιότητα του να αντιλαμβάνεται και να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στα συναισθήματα των άλλων.
Ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος και επιστήμονας Αριστοτέλης, στο βιβλίο «Ηθικά Νικομάχεια», τοποθέτησε πρώτος τα θεμέλια για την κατανόηση της δυναμικής των συναισθημάτων, αναγνωρίζοντας τη σημασία της αρμονίας μεταξύ λογικής και συναισθηματικής αντίδρασης.
Σύμφωνα με εκείνον, η συναισθηματική νοημοσύνη αφορά την ικανότητα να αναγνωρίζουμε, να ελέγχουμε και να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας με μέτρο σε συνδυασμό με τη λογική σκέψη. Όπως γράφει, «Ο καθένας μπορεί να θυμώνει - αυτό είναι εύκολο. Αλλά το να θυμώνει κανείς με το σωστό άτομο, στον σωστό βαθμό και τη σωστή στιγμή, για τη σωστή αιτία και με τον σωστό τρόπο - αυτό δεν είναι εύκολο». Έτσι, λοιπόν, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, είτε η υπερβολή είτε η έλλειψη συναισθηματικής αντίδρασης οδηγούν εξίσου σε λανθασμένες αποφάσεις ενώ η μεσότητα φέρνει στην καθημερινότητα ισορροπία και ηθική δράση.
Ωστόσο, είναι επίσης, άξιο λόγου να μοιραστώ ότι στον σύγχρονο κόσμο, ο όρος της συναισθηματικής νοημοσύνης συναντάται για πρώτη φορά το 1964 σε έγγραφο του ψυχιάτρου και ψυχαναλυτή Μ.Beldoch και δύο χρόνια αργότερα σε άρθρο του V.Leuner. Παρ’ όλα αυτά, ο D.Goleman, ψυχολόγος και συγγραφέας, έμελλε να κάνει γνωστή την έννοια στο ευρύ κοινό, δημοσιεύοντας το 1995 το βιβλίο «Η Συναισθηματική Νοημοσύνη» όπου καταλήγει ότι για την επιτυχία στη ζωή και στις σχέσεις είναι εξίσου, αν όχι περισσότερο, σημαντική από τον δείκτη νοημοσύνης (IQ) και ορίζει πέντε βασικά χαρακτηριστικά της:
- Αυτογνωσία
Η ικανότητα να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματά μας και να κατανοούμε πώς επηρεάζουν τις σκέψεις, τις αποφάσεις και τη συμπεριφορά μας
- Αυτορρύθμιση
Η δυνατότητα να διαχειριζόμαστε τις συναισθηματικές αντιδράσεις μας.
- Παρακίνηση
Η εσωτερική ώθηση που μας βοηθά να επιδιώκουμε στόχους με επιμονή και αισιοδοξία, παρά τις δυσκολίες.
- Ενσυναίσθηση
Η ικανότητα να κατανοούμε τα συναισθήματα των άλλων και να ανταποκρινόμαστε με ευαισθησία.
- Κοινωνικές Δεξιότητες
Η ικανότητα να δημιουργούμε και να διατηρούμε θετικές διαπροσωπικές σχέσεις, να επιλύουμε συγκρούσεις και να συνεργαζόμαστε αποτελεσματικά.
Η συναισθηματική νοημοσύνη δεν είναι έμφυτη ικανότητα. Είναι μια δεξιότητα που καλλιεργείτε επηρεάζοντας θετικά τις σχέσεις μας.
Συναισθηματική ωριμότητα: Η σοφία της εξισορρόπησης των συναισθημάτων
Η συναισθηματική ωριμότητα αποτελεί έναν βασικό παράγοντα για την υγιή εξέλιξη των σχέσεων, καθώς επιτρέπει στο ζευγάρι να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις και τις συναισθηματικές διακυμάνσεις με ισορροπία.
Πρόκειται για την ικανότητα να κατανοούμε τα συναισθήματά μας και να τα διαχειριζόμαστε με τρόπους που ενισχύουν τη σχέση, αντί να την υπονομεύουν. Η συναισθηματική ωριμότητα σημαίνει ότι είμαστε σε θέση να αποδεχτούμε τις αδυναμίες μας, να αναγνωρίσουμε τις ανάγκες του άλλου και να προσεγγίσουμε τις συγκρούσεις με διάθεση επίλυσης αντί αντιπαράθεσης ή αποφυγής.
Με λίγα λόγια, η συναισθηματική ωριμότητα αφορά στην διαχείριση της συναισθηματικής νοημοσύνης με σοφία. Αφορά μια πιο βαθιά πτυχή της προσωπικότητας, εξελιγμένη. Μια συνειδητή επιλογή. Η αποδοχή των δικών μας αδυναμιών και η ικανότητα να διαχειριζόμαστε δύσκολες καταστάσεις χωρίς να υποκύπτουμε σε παρορμητικές αντιδράσεις.
Οι αντανακλάσεις της συναισθηματικής μας καλλιέργειας
Η αγάπη που νιώθουμε για τον σύντροφό μας επηρεάζεται ουσιαστικά από το επίπεδο της συναισθηματικής μας νοημοσύνης και ωριμότητας, καθώς αυτές οι ικανότητες καθορίζουν το βάθος και την ποιότητα της σύνδεσής μας.
Η συναισθηματική νοημοσύνη και ειδικότερα ένα από τα χαρακτηριστικά της, η ενσυναίσθηση, μας επιτρέπει να αντιλαμβανόμαστε και να κατανοούμε βαθύτερα τα συναισθήματα και τις προσδοκίες του άλλου. Όταν ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες του συντρόφου μας με ευαισθησία και σεβασμό, ενισχύουμε τη συναισθηματική εγγύτητα και τη σύνδεση μέσα στη σχέση. Αυτή η αμοιβαία κατανόηση δημιουργεί έναν χώρο ασφάλειας και υποστήριξης, όπου η αγάπη ανθίζει και βαθαίνει.
Παράλληλα, η συναισθηματική ωριμότητα διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση των προκλήσεων και των συγκρούσεων. Ένα συναισθηματικά ώριμο άτομο διατηρεί την ψυχραιμία του, εκφράζει ξεκάθαρα τις ανάγκες και τις απόψεις του και ταυτόχρονα, δίνει χώρο έκφρασης και στον/στην σύντροφό του. Μέσα από αυτή τη συμπεριφορά προάγεται η συνειδητή επικοινωνία, ενώ αποτρέπονται οι παρορμητικές αντιδράσεις που θα μπορούσαν να διαταράξουν τη σχέση.
Οι προϋποθέσεις για μια ισορροπημένη και αυθεντική σχέση γεννιόνται όταν η συναισθηματική νοημοσύνη και ωριμότητα συνυπάρχουν. Μόνο τότε αναγνωρίζουμε ποιες σχέσεις είναι συμβατές με τις αξίες και τις ανάγκες μας, αξιολογώντας όχι μόνο την αρχική έλξη, αλλά και τη συναισθηματική και διαπροσωπική αρμονία και επιλέγουμε συντρόφους με τους οποίους μπορούμε να αναπτύξουμε μια υγιή και μακροχρόνια σχέση.
Η τέχνη της ενδυνάμωσης των συναισθηματικών δεξιοτήτων
Η συναισθηματική νοημοσύνη είναι μια δεξιότητα που μπορεί να ενδυναμωθεί στην συντροφική σχέση μέσα από συνειδητή προσπάθεια:
Ορισμένοι τρόποι:
- Η αυτογνωσία.
- Η αυτοκριτική.
- Η ενσυνείδητη ακρόαση.
- Η καλλιέργεια της ενσυναίσθησης.
- Η διαχείριση των συναισθημάτων.
- Η ανοιχτή και ειλικρινής επικοινωνία.
- Η εστίαση στις θετικές στιγμές της σχέσης.
- Η κατανόηση της μη λεκτικής επικοινωνίας.
- Η Αξιοποίηση των παρελθουσών εμπειριών.
- Η αποτελεσματική διαχείριση των συγκρούσεων.
Η διάρκεια μιας συντροφικής σχέσης δεν είναι δεδομένη και είναι αποτέλεσμα από κοινού, συνειδητής και διαρκούς προσπάθειας. Κάθε πράξη φροντίδας και κατανόησης ενισχύει τη σύνδεση ανάμεσά σας. Να θυμάστε: Δεν είναι η απουσία προβλημάτων που καθορίζει την επιτυχία της σχέσης αλλά η κοινή διάθεση να τα αντιμετωπίζετε μαζί, με αγάπη και υπομονή.
Η αναγέννηση των σχέσεων μέσα από τη θεραπευτική διαδικασία
Τόσο η ατομική ψυχοθεραπεία όσο και η θεραπεία ζεύγους αποτελούν πολύτιμα εργαλεία για την καλλιέργεια της συναισθηματικής νοημοσύνης και την ενίσχυση της ποιότητας των συντροφικών σχέσεων.
Η παρουσία του ειδικού ψυχικής υγείας προσφέρει έναν ασφαλή χώρο όπου οι σύντροφοι, μέσω της θεραπείας ζεύγους, μπορούν να εκφραστούν ελεύθερα, να αναγνωρίσουν μοτίβα επικοινωνίας που δεν λειτουργούν αποτελεσματικά, να αναπτύξουν δεξιότητες διαχείρισης των συγκρούσεων και τελικά να δημιουργήσουν μια σχέση αμοιβαίας κατανόησης, εμπιστοσύνης και αγάπης.
Συμπληρωματικά, μέσω της ατομικής ψυχοθεραπείας, το άτομο εμβαθύνει στις συναισθηματικές του ανάγκες, αναγνωρίζει δυσλειτουργικά μοτίβα συμπεριφοράς και κατανοεί τους τρόπους με τους οποίους σχετίζεται με τους σημαντικούς άλλους.
Συμπερασματικά, ο τρόπος για να απολαμβάνουμε πιο υγιείς και ευτυχισμένες σχέσεις ξεπερνώντας τα εμπόδια και ενισχύοντας τη συναισθηματική σύνδεση υπάρχει και γίνεται μέσω της θεραπευτικής διαδικασίας. Μην αναβάλλετε άλλο την ευκαιρία να επενδύσετε στη σχέση σας και στην προσωπική σας ευημερία!
Συναισθηματική νοημοσύνη: Η πύλη για ευτυχισμένες σχέσεις
Συνοψίζοντας, η συναισθηματική νοημοσύνη είναι θεμελιώδης ικανότητα για την ανάπτυξη υγιών συντροφικών σχέσεων γιατί ενισχύει την επικοινωνία, την κατανόηση και την επίλυση των συγκρούσεων. Αν και δεν είναι έμφυτη μπορεί να ενδυναμωθεί με συνεχόμενη προσπάθεια και συνειδητές ενέργειες.
Η επένδυση στην σχέση σας είναι το κλειδί για μια πιο γεμάτη και ευτυχισμένη ζωή. Το μέλλον της σχέσης εξαρτάται από τις αποφάσεις που παίρνετε σήμερα. Επενδύστε στον εαυτό σας και στη ποιοτική σύνδεσή σας με τον σύντροφό σας – η ευτυχία και η πληρότητα είναι στα χέρια σας!
Ακολουθήστε την Θεώνη Διαμαντοπούλου στο Instagram και στο Facebook
