Κυριακή πρωί και η ανάθεση για ρεπορτάζ ιδιαίτερα ευχάριστη. Επίσκεψη, γνωριμία και παρουσίαση του Βοτανικού Κήπου στο Χαϊδάρι. Εφόσον το καλοκαίρι δεν έχει αποσυρθεί ακόμη, αλλά το φθινοπωρινό αεράκι έχει κάνει αισθητή την παρουσία του και τις βόλτες πιο ξεκούραστες και δροσερές, παρόλη την ηλιοφάνεια, αποφάσισα ότι ήταν η πιο κατάλληλη μέρα για εξόρμηση. Αν και ντρέπομαι γι’ αυτό, πρέπει να ομολογήσω ότι ήταν η πρώτη φορά που μπήκα στον κήπο, παρόλο που άλλες εκατοντάδες έχω περάσει απ’ έξω, έχω παρατηρήσει την έκταση και έχω αναρωτηθεί πώς να είναι στο εσωτερικό της, πάντα όμως αναβάλλοντας την επίσκεψη εκεί (ίσως είχα υποτιμήσει τη σημασία και τη σπουδαιότητά του).Αυτό όμως που είδαν τα μάτια και βίωσαν όλες οι αισθήσεις ήταν μοναδικό. Ένας «αστικός» παράδεισος, μία κατάφυτη, παραμυθένια έκταση, 8 μόλις χιλιόμετρα μακριά (κι ας ορκίζεσαι ότι βρίσκεσαι σε άλλη…ήπειρο ή μέσα στις σελίδες κάποιου παραμυθιού) από την πολύβουη Αθήνα. Λόγω της ημέρας η επισκεψιμότητα είχε χτυπήσει κόκκινο και το πάρκινγκ κατέστη λίγο πιο δύσκολο απ’ όσο περίμενα. Ίσως κάποια άλλη μέρα της εβδομάδας να είναι καλύτερη επιλογή.

Γνωριμία με τον κήπο
Βοτανικός Κήπος λοιπόν. Για την ακρίβεια «Βοτανικός Κήπος Ιουλίας και Αλεξάνδρου Ν. Διομήδους ή αλλιώς το Διομήδειος Βοτανικός Κήπος». Ο Κήπος είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου. Περιλαμβάνει μία έκταση 1.860 στρεμμάτων, -ο μεγαλύτερος βοτανικός κήπος της Νοτιοανατολικής Μεσογείου- πλημμυρισμένη από 4.000 είδη φυτών, που προέρχονται όχι μόνο από όλες τις περιοχές της Ελλάδας αλλά και από κάθε μήκος και πλάτος της γης. Είναι ο μοναδικός στον κόσμο που συνδυάζει το καλλιεργημένο κομμάτι από φυτά και δέντρα με το φυσικό κομμάτι, στο οποίο φύονται δέντρα και φυτά της ελληνικής φύσης.
Βρίσκεται στις βόρειες πλαγιές του Όρους Αιγάλεω, στο τέλος της Ιεράς Οδού, στο ύψος που αυτή συμβάλλει με Εθνική Οδό Αθηνών –Κορίνθου- Πατρών (πρώην Καβάλας) είναι η κεντρική είσοδος του Βοτανικού Κήπου (Ιερά Οδός 403). Ο Κήπος εκτείνεται λίγο μετά από το Δρομοκαΐτειο Θεραπευτήριο, μέχρι τη Μονή Δαφνίου και τα τουριστικά περίπτερα του Δήμου Χαϊδαρίου (πρώην ΕΟΤ). Διακόπτεται από τον δρόμο Σχιστού - Κορυδαλλού ο οποίος τον χωρίζει σε ένα μικρότερο, το ανατολικό τμήμα, και σε ένα πολύ μεγαλύτερο, το δυτικό. Η καλλιεργημένη και επισκέψιμη περιοχή του Κήπου βρίσκεται στο δυτικό τμήμα.

Ιστορία
Η δημιουργία του κήπου ξεκίνησε τη δεκαετία του '50, όταν ο Αλέξανδρος Ν. Διομήδης (1875-1950) κληροδότησε μεγάλο μέρος της περιουσίας του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, με σκοπό τη δημιουργία ενός βοτανικού κήπου, με τη βοήθεια του Υπουργείου Γεωργίας και υπό την εποπτεία του καθηγητή Βοτανικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Κωνσταντίνου Μητράκου. Οι εργασίες δημιουργίας και οργάνωσής του, έγιναν με βάση τα σχέδια της καθηγήτριας Αρχιτεκτονικής Κήπων και Τοπίου του Πανεπιστημίου του Βερολίνου Herta Hammerbacher. Ο χώρος παραδόθηκε στο κοινό το 1975. Βέβαια στη διάρκεια των ετών έχει αλλάξει λίγο η εικόνα του, μιας και έχουν δημιουργηθεί νέα τμήματα και διαδρομές.

Σύντομο βιογραφικό
Για την ιστορία ο Αλέξανδρος Διομήδης υπήρξε μία από τις πιο σημαντικές φυσιογνωμίες της νεότερης ιστορίας της χώρας μας. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1875 και σπούδασε Δημόσιο Δίκαιο και Πολιτική Οικονομία. Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Βερολίνου το 1898 και υφηγητής του Διοικητικού Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1905, διετέλεσε δε και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
Ασχολήθηκε με πολλούς τομείς της δημόσιας ζωής. Στα πρώτα χρόνια της σταδιοδρομίας του υπήρξε συνεργάτης των μεγαλύτερων αθηναϊκών εφημερίδων και ανταποκριτής μερικών ευρωπαϊκών. Διετέλεσε Νομάρχης Αττικής-Βοιωτίας, εξελέγη βουλευτής Σπετσών με το κόμμα των Φιλελευθέρων του Ελευθερίου Βενιζέλου, διετέλεσε υπουργός Οικονομικών, ενώ το έτος 1918 αναλαμβάνει υπουργός Εξωτερικών. Τον επόμενο χρόνο ορίζεται για πρώτη φορά Διοικητής της Εθνικής Τράπεζας μέχρι το έτος 1949 οπότε ορκίζεται αντιπρόεδρος της συμμαχικής κυβέρνησης Σοφούλη, τον οποίο διαδέχεται στην πρωθυπουργία μετά τον θάνατό του μέχρι τον Ιανουάριο του 1950. Πεθαίνει τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου σε ηλικία 75 ετών. Πρωτοστάτησε στον εξηλεκτρισμό, την ύδρευση και την αυτόματη τηλεφωνία της Αθήνας καθώς και σε άλλα δημόσια έργα πνοής για την επαρχία.

Επίγειος παράδεισος
Με το πέρασμα από την είσοδο του κήπου, αυτόματα μεταβαίνεις σε άλλη διάσταση. Ψηλά δέντρα, σκιεροί διάδρομοι μέσα στα φυλλώματα, χαμηλοί θάμνοι κάθε μορφής και διάστασης, δέντρα γνωστά και άγνωστα στο μάτι, λίμνες σκεπασμένες από ένα παχύ πράσινο στρώμα που δύσκολα τις ξεχωρίζεις (θα ορκιζόμουν ότι είναι έδαφος, αν δεν πετούσα ένα κουκουνάρι για να βεβαιωθώ, το οποίο βούλιαξε με το χαρακτηριστικό «μπλουμ»), πολύχρωμα λουλούδια, νούφαρα και πέτρινοι διάδρομοι, που οδηγούν σε κάθε γωνιά του πάρκου. Μυρωδιές κάθε λογής από λουλούδια και θάμνους και ένα απαλό θρόισμα που συμπληρώνει τον…παράδεισο. Περπατώντας ανάμεσα στα δέντρα διάβαζα τις ταμπελίτσες με τα ονόματα των φυτών, τοποθετημένες στο χώμα, γραμμένες σε ελληνικά και λατινικά, που κατατοπίζουν τον επισκέπτη για τα είδη των φυτών και φωτογράφιζα τις επιμέρους ενότητες του κήπου. Γιατί στον Διομήδειο Βοτανικό Κήπο έχει δημιουργηθεί ένα οικοσύστημα μέσα στο οποίο συμβιώνουν διάφορα αυτοφυή δασικά και άλλα καλλιεργούμενα είδη.

Ένας κήπος με ενότητες
Τα καλλιεργημένα τμήματα χωρίζονται σε ενότητες, θεματολογικές και γεωγραφικές. Υπάρχει Τμήμα Ιστορικών φυτών, με είδη που αναφέρονται από την Ελληνική Μυθολογία ως την Παλαιά Διαθήκη! Για παράδειγμα ο Κισσός (Hedera helix), αφιερωμένος στον θεό Διόνυσο, η Δάφνη (Laurus nobilis), αφιερωμένη στον Απόλλωνα, το Κώνειο (Conium maculatum) που ήπιε ο Σωκράτης, ελιά με ίδιο DNA με την ελιά του Πλάτωνα και πολλά άλλα.
Το πιο όμορφο μέρος του κήπου είναι ο Ανθώνας, μία πανδαισία χρωμάτων, σχημάτων και αρωμάτων. Τα φυτά εδώ, τοποθετημένα σε 15 μεγάλα παρτέρια, αλλάζουν ανάλογα με τις εποχές του χρόνου. Παιωνίες, ίριδες, τριανταφυλλιές (δεκάδες αρωματικές ποικιλίες), νούφαρα στις λίμνες που βρίσκονται σε διαφορετικά επίπεδα και δεκάδες άλλα.
Επόμενο το τμήμα με τα φαρμακευτικά φυτά. Χαρακτηριστικά αναφέρω: δίκταμος της Κρήτης (Origanum dictamnus), μανδραγόρας (Mandragora autumnalis), βάλσαμο (Hypericum perforatum), δενδρολίβανο (Rosmarinus officinalis), βαλεριανή (Valeriana officinalis), αψιθιά (Artemisia absinthium), αλόη (Aloe vera).

Υπάρχει το Τμήμα με το οικονομικά φυτά δηλαδή εκείνα που είναι χρήσιμα για τους εδώδιμους καρπούς τους, για την ξυλεία τους, για τις ίνες τους οι οποίες χρησιμοποιούνται στην κλωστοϋφαντουργία και για τις χημικές ουσίες τους που χρησιμοποιούνται σε διάφορους τομείς της βιομηχανίας (χρώματα, βερνίκια, κόμμεα, αρώματα κ.λπ.), όπως το φελλόδενδρο (Quercus suber), η καμφορά (Cinnamomum camphora),το βερνικόδενδρο (Rhus vernicifera) και το βαμβάκι.
Σημαντικό να αναφέρω ότι ο κήπος έχει και το Φυτώριο, όπου φιλοξενούνται ενδημικά, σπάνια και απειλούμενα φυτά της ελληνικής χλωρίδας, καθώς και μια συλλογή από φυτά, τα οποία παραμένουν στο χώρο με σκοπό την προστασία τους. Το φυτώριο είναι ο κατεξοχήν χώρος φύτρωσης των σπερμάτων και καλλιέργειας μοσχευμάτων με σκοπό τον εμπλουτισμό των συλλογών του κήπου. Τα σπέρματα, είτε συλλέγονται από διάφορα σημεία της Ελλάδος, ή προέρχονται από ανταλλαγές σπερμάτων με περισσότερους από 300 Βοτανικούς Κήπους σε όλο τον κόσμο.

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Βοτανικού Κήπου, στους χώρους του ο επισκέπτης μπορεί να δει αλεπούδες, λαγούς, κουνάβια, πέρδικες, γκιώνηδες, κουκουβάγιες, χελώνες (μία από αυτές μάλιστα …δέχτηκε με χαρά να την φωτογραφίσω), βατράχους αλλά και αρκετά είδη ψαριών του γλυκού νερού, έντομα κ. ά.

Μην ξεχάσω να πω ότι αν ο επισκέπτης κουραστεί, υπάρχουν ειδικά διαμορφωμένοι χώροι για πικ νικ, με ξύλινα παγκάκια, σαν αυτά των ειδυλλιακών ταινιών.
Κατηφόρισα προς την έξοδο του κήπου με τη φωτογραφική μηχανή στο χέρι και σίγουρα με ύφος αγαλλίασης, παρόλη την ορθοστασία και πεζοπορία. Μάλλον στα…παιδιά της πόλης -όπως εγώ- λείπει ιδιαίτερα η επαφή με τη φύση και κάθε ευκαιρία να βρεθώ κοντά της είναι άκρως γοητευτική. Ιδιαίτερα αν συνδυάζεται με νέα γνώση. Αυτό προσφέρει ο Διομήδειος Βοτανικός Κήπος. Το τερπνόν μετά του ωφελίμου, όπως έλεγαν και οι αρχαίοι ημών πρόγονοι (μπορεί μάλιστα κάπου εκεί γύρω ο μαθητής του Αριστοτέλη Θεόφραστος, που δημιούργησε τον πρώτο βοτανικό κήπο στον κόσμο τον 4ο π.Χ. αιώνα, να χαμογελούσε πονηρά…).

Συμβουλές για το τέλος
Ο Βοτανικός κήπος είναι επισκέψιμος καθημερινά από τις 8 το πρωί έως τη δύση του ήλιου.
Στον Διομήδειο Βοτανικό Κήπο δεν επιτρέπονται τα τροχοφόρα, τα κατοικίδια, τα ποδήλατα και τα παιχνίδια με μπάλα. Επίσης, απαγορεύεται να κόβετε λουλούδια ή φυτά. Διαθέτει και κυλικείο.
Πληροφορίες: 210-5811557, Είσοδος: Ελεύθερη